Stanowisko

Błyskawica i piorun to znak gniewu, oburzenia, ale również siły i szybkości działania. Symbol ten funkcjonował także w polskiej symbolice wojskowej. Wykorzystywanie go przez Ogólnopolski Strajk Kobiet nie ma nic wspólnego z nadużyciem, gdyż jest to jeden z najdawniejszych, funkcjonujących w wielu kulturach, powszechnie zrozumiałych, archetypicznych wręcz znaków. Wiązanie go z symboliką faszystowską jest zaś albo świadomą manipulacją, obliczoną na niewiedzę odbiorców, albo przejawem głębokiej ignorancji.

Poniżej przedstawiamy stanowisko w tej sprawie – głos niżej podpisanych wykładowczyń i wykładowców, doktorantek i doktorantów, studentek i studentów – związanych z historia sztuki, muzealnictwem i badaniem kultury wizualnej. Stanowisko powstało jako oddolna inicjatywa małej grupy młodej kadry naukowej i doktorantów związanych z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.

28.10.2020, Warszawa
Stanowisko ws. sposobu relacjonowania w mediach protestów wywołanych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 22.10.2020 roku

My, niżej podpisane i podpisani, pragniemy wyrazić sprzeciw wobec nierzetelnego przedstawiania przez niektóre media i polityków źródeł symboliki wykorzystywanej podczas protestów wywołanych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22.10.2020 roku.

Jako badaczki i badacze zajmujący się nie tylko sztuką, ale także rozmaitymi przejawami kultury wizualnej, jesteśmy szczególnie wyczuleni na obraz jako narzędzie komunikacji społecznej i środek kształtowania otaczającej nas rzeczywistości. Z niepokojem obserwujemy więc manipulacje związane z medialnymi i politycznymi komunikatami stanowiącymi część kampanii popierającej orzeczenie Trybunału. We wspomnianych komunikatach symbole wykorzystywane przez protestujących bywają przedstawiane jako faszystowskie lub świadomie do faszyzmu nawiązujące. Sądzimy, że za tymi oskarżeniami nie kryje się merytoryczna argumentacja, lecz jedynie wola zdyskredytowania protestujących i obniżenie poziomu debaty publicznej.

Niektórzy komentatorzy przedstawiają także wizualną oprawę protestów jako wulgarną lub gorszącą, a transparenty interpretują jako wykraczające poza normy debaty społecznej. Chcielibyśmy zwrócić uwagę, że użycie przez protestujących prowokacyjnych obrazów i symboli jest przykładem ekspresji gniewu i bezradności wobec decyzji, która została podjęta bez szacunku dla praw człowieka. Ponieważ wybrany przez protestujących wizualny język protestu stanowi narzędzie oporu wobec drastycznego ograniczania praw kobiet do decydowania o sobie, jest on też w obecnej sytuacji zrozumiały i uprawniony.

Sygnatariusze powyższego listu (w kolejności alfabetycznej):

[jeśli chcesz podpisać list – skorzystaj z zakładki kontakt i formularza]

• Paulina Adamczyk
• dr hab. Jakub Adamski, IHS UW
• dr Adam Andrzejewski
• dr Ines R. Artola, Uniwersytet Muzyczny w Warszawie
• dr hab. Barbara Arciszewska, IHS UW
• dr Justyna Balisz-Schmelz, IHS UW
• Jakub Basista, Instytut Historii UJ
• dr Grażyna Bastek, MNW
• dr Hubert Bilewicz, IHS Uniwersytetu Gdańskiego
• dr Małgorzata Biłozór-Salwa, Gabinet Rycin, BUW
• Katarzyna Bochniak
• prof. dr hab. Włodzimierz Borodziej, IHS UW
• Karolina Białas
• Zofia Bojańczyk
• mgr Monika Borys, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Warszawski
• dr Kinga Blaschke, WSE Kraków
• Basia Budniak
• Joanna Chłopicka
• Agnieszka Chudzik
• dr hab. Marek Czapelski, IHS UW
• mgr Aneta Czarnecka
• dr Monika Czekanowska-Gutman, IHS UW
• Joanna Czubak
• Tomasz Dalewski
• mgr Wojciech Delikta, absolwent IHS UAM, AICA
• dr hab. Dariusz Dąbrowski, prof. nadzw. UKW Bydgoszcz
• Agnieszka Dulęba
• dr Kamila Dworniczak, IHS UW
• mgr Tomasz Dziewicki, IHS UW
• mgr Agnieszka Dziki, IHS UW
• Katarzyna Fabijanowska, Kraków
• Aleksandra Fiałkowska
• mgr Maria Franecka, Muzeum Sztuki w Łodzi
• Sebastian Gawłowski
• mgr Michał Gilewski, doktorant studium Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce
• Agnieszka Goluch
• Zenon Gorzelak
• dr Anna Górka
• mgr Teresa Gręziak, IHS UW
• dr Mateusz Grzęda, IHS UJ
• dr Krystyna Gutowska
• dr Bartłomiej Gutowski, IHS UKSW
• mgr Olga M. Hajduk, IS PAN
• mgr Julia Harasimowicz, IHS UW
• mgr Magdalena Herman, IHS UW
• mgr Zofia Herman, MNW
• dr hab. Rafał Jakubowicz, UAP, AICA
• dr Andrzej Jakubowski
• Romuald Jakubowski
• Andrzej Janczyszyn
• mgr Aleksandra Janiszewska, MNW
• Iga Janiszewska-Pawlak
• dr Ewelina Jarosz, IFP, UP, Kraków
• prof. dr hab. Joanna Jurewicz, Katedra Azji Południowej, Wydział Orientalistyczny, UW
• dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska, WDIB UW
• Monika Kamińska, IHS UJ
• dr Anna Kawarska, UW
• mgr Sonia Kądziołka, IHS UJ
• mgr Ewa Kędziora
• Aleksandra Kędziorek
• Agnieszka Kleczyk
• dr Weronika Kobylińska, IHS UW
• prof. dr hab. Zbigniew Kobyliński, IA, UKSW
• dr Karolina Kolenda, Katedra Nauk o Sztuce, UP, Kraków
• mgr Emma Kołodziejek, IHS UW
• Magdalena Komorowska
• Jacek Kotarbiński
• dr Jarosław Kotas, Uniwersytet Wrocławski
• mgr Paulina Kowalczyk, IHS KUL
• Piotr Kowalik
• mgr Albert Kozik, IHS UW
• mgr Wiktoria Kozioł, IHS UJ, UP, Kraków
• prof. dr hab. Jerzy Kochanowski, IHS UW
• Michał Kubiak
• mgr Kinga Kurysia, IKP, IS UW
• dr hab. Michał Kurzej, IHS UJ
• dr hab. Robert Kusek, Wydział Filologiczny, UJ
• dr Marika Kuźmicz, ASP
• dr hab. Marcin Lachowski, IHS UW
• dr hab. Marta Leśniakowska, prof. PAN, IS PAN
• Martyna Listkowska
• dr Magdalena Łanuszka, MCK, Kraków
• Agnieszka Łuczka-Sękulska
• Halina Marlewicz, UJ
• Martyna Maciejewicz, IHS UG
• mgr Jarosław Manicki, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
• mgr Karolina Matysiak, „Rzut”
• Ika Matyjaszkiewicz, Stowarzyszenie Historyków Sztuki
• mgr Katarzyna Mączewska, MNW
• Aldona Modrzewska, historyczka sztuki UKSW, kulturoznawczyni UŁ
• dr Karolina Mroziewicz, IHS UW
• Joanna Mikitów
• mgr Wojciech Milej
• dr hab. Iwona Milewska prof. ucz., Instytut Orientalistyki UJ
• mgr Joanna Młynarska
• Julia Niemiec
• mgr Konrad Niemira, IHS UW
• Igor Niewiadomski
• prof. Czesław S. Nosal, Uniwersytet SWPS, Wrocław
• Monika Nowak
• prof. dr hab. Wojciech Nowakowski, IHS UW
• mgr Jan Nowicki, IHS UW
• dr hab. Kazimierz S. Ożóg
• dr hab. Anna Pacześniak, Uniwersytet Wrocławski
• Andrzej Pałys
• Natalia Perlic
• dr Anna Pięcińska, IHS UW
• Dariusz Pilecki, WNS UŚ Katowice
• mgr Anna Piórkowska
• mgr Joanna Pisarczyk, IFK, UJ
• mgr Marek Płuciniczak, MNW
• mgr Marta Pufal, Instytut Germanistyki UW
• Ewa Puzia-Sawicka
• dr hab. Jerzy Pysiak, IHS UW
• mgr Marta Rachlewicz
• dr hab. Monika Rekowska, IHS UW
• Zofia Reznik, ASP Wrocław
• dr hab. Agnieszka Rosales-Rodriguez, IHS UW
• dr hab. Tomasz F. de Rosset, prof. UMK
• dr hab. Mateusz Salwa
• dr Zuzanna Sarnecka, IHS UW
• Izabela Sikorska
• Agnieszka Sinicka
• Agata Sitarska
• dr hab. Dariusz Skrzypiński, WNS UWr
• dr Piotr Słodkowski, ASP
• dr Maciej Sobczyk, Wydział Archeologii UW
• dr Monika Stobiecka, Artes Liberales, UW
• Kamil Suchodoła
• dr hab. Aleksandra Sulikowska-Bełczowska, IHS UW
• Dorota Swinarska-Miłek
• dr hab. Barbara Szargot prof. UJD
• dr hab. Maciej Szargot, prof. UŁ
• Monika Szczukowska
• Renata Anna Szlifirska, studentka UW
• dr Wojciech Szymański, IHS UW
• Anna Szynkarczuk
• Katarzyna Śniecińska, WNKS UW
• dr Anna Tatar, Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ”
• mgr Łukasz Traczyk, IHS UW
• dr Agata Ulanowska, Wydział Archeologii UW
• Elżbieta Walkowiak, Wielkopolski Kurator Oświaty w latach 2009-2015, UAM, CDV
• dr hab. Michał Wardzyński, IHS UW
• Weronika Warzocha
• Joanna Weremijewicz
• dr Mateusz Wilk, IHS UW
• dr Konrad Winnicki, WBiOŚ, UŁ
• dr Katarzyna Wojtczak
• dr Milena Woźniak-Koch, CBH PAN, Berlin
• mgr Sylwia Wójtowicz, IHS UW
• dr Magdalena Wróblewska, Artes Liberales UW
• Agnieszka Wylężek
• Ewa Wyszyńska, WUW
• dr Bogusław R. Zagórski, Instytut Ibn Chalduna, prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Arabskiej
• dr hab. Katarzyna Zalewska, IHS UW
• mgr Zofia Załęska
• dr Piotr Zańko, Wydział Pedagogiczny UW
• dr hab. Marek Zgórniak, IHS UJ
• Magdalena Zielińska
• prof. dr hab. Antoni Ziemba, IHS UW
• mgr Izabela Zychowicz
• Joanna Żelazińska
• mgr Łukasz Żuchowski, IHS UW